Diane Kashin, Ed. D RECE
Daha önce bir çok kez öğrencilere ve profesyonellere pedagojik dokümantasyonu öğretmem istendiğinden, bu sürece kafayı taktım ve sürecin bütününe baktım. Pedagojik dokümantasyonu tanımlamak çok zor, çünkü basitten karmaşığa çokça tanım mevcut. Ben, Ontario’nun Erken Yaşlar için Pedagoji adlı eserinde anlattığı “Öğrenme nasıl meydana gelir?”deki tanımı anlatımdaki basitliğinden dolayı beğeniyorum. “Pedagojik belgeleme olayları kaydetmekten öte bir şey: çocukların nasıl anlayıp öğrendiklerini gösteren bir araç”. Bunu okuyunca kendi kendime sordum bu önerme parka veya hayvanat bahçesine yapılan gezilerde fotoğraflarını çekmek mi yoksa deneyimi “çocuklar parkta eğlendi” veya “çocuklar hayvanat bahçesindeki hayvanları görmekten keyif aldı” gibi cümlelerle anlatmayı mı kastediyor? Ontorio Erken yaşlar için pedagojiye göre pedagojik dokümantasyon “çocuklarla ilgili tüm soruları keşfetme süreci” Reggio eğitmeni Carlina Rinaldi “Öğrenme nasıl meydana geliyor?”da pedagojik dokümantasyon “çocukların deneyimleri esnasında çocukları dinleme şeklimizin çocukları anlamamıza yardımcı olduğunu ve öğrenme sürecini diğerlerinin yorumlayabilmesi için görünür kıldığını” savunuyor.
“Deneyimleri esnasında” sözcüklerini düşündüğümde pedagojik dokümantasyonun sadece geziler veya özel aktivitelerin sonunda değil de günlük anlarda yer alması gerektiği kanısına varıyorum. Belgelemenin üç unsuru isimli blog gönderimde yeralan grafikte savunduğum gibi belgelemenin “zamanlaması” gün içinde bulunulan yerlerde meydana gelen “an”lar olmalı.
Bu grafik aynı zamanda Beverlie Dietze ile birlikte yazdığımız “Pedagojiyi güçlendirmek” isimli kitabımda (2016) da yer almakta. Belgenin “Kim” bölümü çocuklar ve asıl odağımız onlar 100 farklı lisan ve 100 farklı ifade şekli kullanırken, onların öğrenmesini görünür kılmak. Öğrencilerime belgelemenin “ne”,”nerede”, “neden”, “ne zaman” ve “nasıl” bölümlerini anlatabilmek için onlarla Carol Anne Wien videolarını paylaşıyorum ama bu, onlar için çok zor ve karmaşık bir süreç. Üstelik kritik düşünce seviyesine erişmek için zamana ihtiyaçları var.
Belgelemeyi “anlam yaratma” bakış açıcından görmek sürecin karmaşıklığını aydınlatabilir.
Moss ve Dahlberg’e göre (2008) “anlam yaratma, katılımcı yorumlama ve yargıda bulunmadan kabul gören bir bağlamda ve şu kritik sorularla alakalı olarak bir değerlendirmesidir: örneğin, Çocukla ilgili imgeniz nedir? Çocuğumuzla ilgili ne istiyoruz? Eğitim ve özen göstermek nedir? ” Bu yaklaşım, kuşku, bağlamsallık, diyalog ve demokrasiye, öznelliğe (hatta “aşırı” öznelliğe) kıymet veriyor. Bir diğer kişi ile ilişkiye geçen katılımcının bağlamsal, sübjektif (öznel) ve katı yargıları olduğunu varsayıyor. Dolayısıyla demokratik politik alıştırma ve kolektif düşünme ve tartışma bir ön zemin hazırlıyor. Bu belgelemenin tanımı çok yoğun ve insanı düşünmeye itiyor. Hiç basit değil. Buna rağmen Dahlberg ve Moss (2008) bu pedagojik belgelemenin kökeni konusunda doğrudan “Pedagojik dokümantasyonun kökeni, dünya çapında ünlü Kuzey İtalya’nın Reggio Emilia kentinde belediyenin başlattığı erken çocukluk dönemine yönelik yenilikçi eğitim hizmetleridir” diyorlar. Bu belgelemenin ”ne” bölümü de çok açık; kaydedilmiş notlar, çocukların iş örnekleri, fotoğraf ve videoları. Bunlar bir kez bir araya getirildikten sonra “öğrenme nasıl meydana geliyor” sorusu bu belgeleri çerçevelemek konusunda yardımcı olabilir.
Belgeleme hakkında derin düşününce, bu sürecin kolayca tanımlanamaz olduğunu görüyorum. Bunun sadece fotoğraf ve video toparlamaktan çok daha fazlası olduğunun farkına varmak çok önemli. Kitabımda bunların çocukların sesleriyle nasıl bir ilişkisi olduğunu dikkate aldım. Erken yaşlarda öğretim ilişkileri güçlendirmek için çok önemli, bu sebeple ayrıcalığı/imtiyazları engellemek için birden fazla ses duyması çok önemli. (Ryan & Grieshaber, 2005) Çocukların seslerini duymak dinlemenin ön koşuludur. Ses tonu, ifade etmek olarak tanımlanabilir. Bu sadece ses tellerimizle yapılan seslerin ötesidir. Çocuklar kendilerini farklı şekillerde ifade edebilirler, sözcüklerle ve ötesiyle. Çocukların ilgilerine ve merakına ses vermek yetişkinlerin kendileriyle barışık olmaları ve kendi bilgeliklerine güvenmeleriyle olur. Çoğu zaman pano olarak adlandırılan bu görsel ve sanatsal temsiller, Reggio Emilia’da, çoğu hiç bir kelime içermeden konuşulan “100 farklı lisan” olarak tanımlanır. (Dietze & Kashin, 2016)
Belgelemek ebeveynler için müthiş bir fırsat çünkü kendi çocuklarının sadece ne yaptığını değil nasıl yaptığını; sadece sonuçları değil süreci de takip edebilmesini sağlıyor. Bu sebeple ebeveynler çocuklarının yaptığı işe verdiği anlam ve önemin, cocuklarının diğer çocuklarla paylaştığı anlamların da farkında olmalı. Bu ebeveynler için çocuklarının bazen görünmez olan hayatlarının bir parçasını izleme fırsatı. (Rinaldi, 1998, sf. 122)
Belgeleme bu anlamda bir projenin konu odaklı materyallerinin sergilenmesinden öte pedagojik bir şeydir. Pedadojik dokümentasyon “duyarlı ve demokratik pedagojik örneklerin yaratılması için hayati bir araçtır”. (Dahlberg et al., 1999, sf. 145) Bir çok bölgesel ve uluslararası müfredat çerçeve çalışmasında belgeleme süreci çocukların ilgi ve bilgilerinin kavramsal bir çerçevelendirilmesi olarak tavsiye edilmekte. Bu süreci anlatmak için kullanılan kelimeler içinde “teşhir” kelimesi yer almıyor. (Dietze & Kashin, 2016) Pedagojik dokümantasyonu deneyimlemek için, erken çocukluk dönemi eğitim profesyonelleri “teşhir” in ötesine, tahtaya yapıştırılan notlar ve kelimelerin içine bakarak yorumlayıcı bir aşamaya geçebilir.
Tracy Pickard’ın belgeleme ile ilgili yeni gönderisini beğendim ve Ontario’nun tüm gün Kindergarten /Anaokulu programlarında uygulamaların nasıl olduğunu anlamama yardımcı olan yazı dizisini heyecanla bekliyorum. Ontario’nun çocuk bakımı programlarındaki pedagojik belgeleme üzerine çok düşünmeye başladım. Arkadaşım ve meslektaşım Cindy Green ile yaptığımız konuşmaların ışığında, erken çocukluk dönemi öğretmenlerine profesyonel öğrenme atölyeleri sunmak için hazırlık yapıyoruz. Çocuk bakımı uygulaması ile ilgili bir çok soruyu hala düşünüyorum zira pedagojik belgelemede ne zaman ve nerede soruları bana göre sorunlu olma potansiyeline sahip. Hazırlık vakti olmadan veya kısıtlı hazırlık vaktiyle nerede ve ne zaman’ı içeren ECE (ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİ) dokumanı beni endişelendiriyor çünkü çoğu eğitmenin evde kendi özel zamanlarında çalışarak hazırlık yapması gerekiyor ve pratikte onlardan beklenen de bu gibi gözüküyor.
Bu blogdaki gönderilerin amacı biraz ekstra vakit harcamak isteyenlere yardım ederek hem çocukların öğrenmesini görünür kılmak hem de kendi profesyonelliklerini görünür kılmak. Daha fazla yardım için size Susan Stacey’nin yeni kitabını tavsiye ederim çünkü okuyucuyu pedagojik belgelemenin dönüşümsel olasılıkları üzerine bir yolculuğa çıkartıyor.
“Ne” ve “Niçin” i başlangıç soruları olarak alan bu kitap mantıksal bir kurgu içinde ilerleyerek ailelerle iletişim, dijital belgeleme ve yansıtma üzerine devam ediyor. Pedagojik belgeleme böyle karmaşık bir konu. Hem içerik hem de süreç esnasında gözlem, dokümantasyon ve yorumlamaya ihtiyaç duyuyor. Her şeyin ötesinde bağlamsal- çocuklar özel ama öğretmenler ve aileler de işin içine dahil. Bence çocukların öğrenmesinin görünür kılınması konusunda bolca akademik makale olmasına karşın çok fazla uygulama örneği olmaması biraz bunaltıcı. Susan, teori ve pratiği çok güzel işlemiş ve süreç ile içeriğe doğru önemi vermiş. Projelerin fotoğrafları ve belgeleme panelleri okuyucu için gerçek yaşam örnekleri ile yolculuğu ilham verici kılıyor. Susan kendi deneyimini de işin içine katınca gelişmeyi öğrenme ve pedagojik belgelemeyi kullanmanın bir anda, çabucak olmadığına dikkat çekiyor. Vakit alacağı kesin ama bir yerden başlamanız gerek. Erken Çocukluk İçin Pedagojik belgeleme dönüşüm yolculuğunuz için mükemmel bir ilk durak.
Belgeleme basit bir süreç değil. Ancak sürece dahil olmuş herkesin yani sürece başlayan çocukların, onların işlerini paylaşan ailelerin ve çok çalışıp çok derinlemesine düşünerek tüm bu sürecin meydana gelmesini sağlayan öğretmenlerin bunu devam ettirecek ve ilham verecek gücü var. Pedagojik belgeleme ortak bir çalışmadır. Getirdiği tüm tatmin, anlayış ve sürekli büyüme ödüllerini hep birlikte paylaşıyoruz.
Ben belgelemeyi büyüme desteği için müthiş bir gücü olan çok tatmin edici bir süreç olarak görüyorum ve bu uygulamaya katılan herkesi de ödüllendirdiğini düşünüyorum. Tabii ki bunun da zorlukları var, en başta da bunun ne anlama geldiğini anlayabilmek geliyor ama bence bu çabayı göstermeye değer. Sizce değmez mi?
Diane Kashin, Ed. D RECE
Kaynak: https://tecribresearch.wordpress.com/2015/05/17/pedagogical-documentation-why-when-who-what-where-how/
Çeviren: Ayşe Musal Çıpa
Düzelten: Özge Somersan
