Çocuklarda yaratıcılığı ve gelişimi tetiklemek için oyun parklarında neler olmalı? Ne istediklerini çocuklara da sorabilirsiniz!
- Fiziksel hareketi ve motor beceri gelişimini destekleyen aletler: Tırmanmak için çeşitli demir yapılar, koşmak için patikalar, halat ve köprüler vb.
- İnşaat oyunlarında kullanılan araç-gereçler: Kovalar, sepetler, dallar, sopalar, aletler, kum ve su gibi.
- Dramatik oyunlara esin kaynağı olacak yapılar ve alanlar: Kulübeler, sihirli mekanlar, tüneller, gizli köşeler ve saklanma yerleri, arabalar, kayıklar, diğer buluntular, doğal malzemeler, içi boş kütükler, halat veya ip köprüler, göletlerde kullanılacak ahşap sallar, çeşitli çadırlar gibi.
- Büyük ölçekli oyunlara ayrılmış boş alanlar: Futbol ve diğer spor dalları, top oyunları vb. için uygun sahalar.
- Doğal alanlar ve malzemeler.
- Yapılarla farklı unsurları birleştirerek büyük çaplı sosyo-dramatik oyunu özendiren bir düzenleme/tasarım (Frost, 1992; Senda 1992).
- Kum, su vb. keşfedilip yeniden şekillendirilebilen öğeler.
- Masallar, öykü kitapları, deniz altı, büyük dünya ve başka fantastik alanlar gibi merak uyandıran ve hayal gücünü canlandıran peyzaj düzenlemeleri.
- Çocuklara kendi oyun tarzlarını geliştirme özgürlüğünün verilmesi.
- Birden çok biçimde yorumlanıp değerlendirilebilecek yapılar.
- Tek başına oynanan oyunlara ayrılmış alanlar.
- Farklı yaş gruplarından çocukların ilgisini çeken ve değişik oyun aşamalarının geliştirilmesini sağlayan çeşitli yapılar ve aletler.
Doğal alanı da içinde barındıran oyun parkları:
SPİRAL GARDEN, PALO ALTO, CALİFORNİA, ABD: HAYVANAT BAHÇESİ GÖREVLİSİ VE PEYZAJ MİMARI CURTİS TOM TARAFINDAN TASARLANAN BU OYUN PARKI DEĞİŞİK BOYDA, ÇAPTA VE RENKTE ÇOK SAYIDA KÜTÜĞÜN YENİDEN KULLANILMASIYLA OLUŞTURULMUŞ. CURTİS ARALARA YENİ BİTKİLER EKİP FOSİL KÜTÜKLER GİBİ BAŞKA ÖĞELER DE EKLEMİŞ. BULUNTULARLA DOĞAL ÖĞELERİ BİRLEŞTİREN BU OYUN PARKI ÇOCUKLARI FARKLI YÜKSEKLİKLERE ALIŞMALARINI SAĞLIYOR.
WİLSON PARK, ARKANSAS, ABD: 1980 YILINDA FRANK WİLLİAMS TARAFINDAN TASARLANAN BU PARK DOĞAL MALZEMELERİ SİHİR DİYARI İLE BİRLEŞTİRDİĞİ İÇİN HARİKA BİR MEKAN. BELLİ BELİRSİZ TEMSİL EDİLEN KALE YAPISI, ÇOCUKLARIN BU ALANDA OYNARKEN HAYALGÜÇLERİNİ KULLANARAK KENDİ DÜNYALARINI YARATMALARINA OLANAK TANIYOR. WİLLİAMS BURASI İÇİN “PEK ÇOK ÇOCUĞUN TELEVİZYON VE BİLGİSAYAR OYUNUNU UNUTTUĞU YER” DİYOR. HTTP://PLAYGROUNDDESİGNS.BLOGSPOT.COM/
ALMANYA’DA BULUNAN BU PARK DOĞAL VEYA DRAMATİK OYUNLARA MÜTHİŞ BİR ÖRNEK OLMASA DA TEPECİK OYUN PARKI TASARIMIYLA BECERİKLİ BİR ŞEKİLDE BİRLEŞTİRİLEREK ÜZERİNDE BİR TOPLANMA ALANI YARATILMIŞ.
KOPENHAG’DA DOĞAL BİR ÇOCUK PARKINA ÖRNEK. TIRMANMAYA UYGUN KOCAMAN KÜTÜKLER ÇOCUKLARA İLHAM VEREREK YAĞMUR ORMANI, NEHİR ÜZERİNDE SALLAR, UZAY MACERASI, GİZEMLİ ADA VE DAHA BAŞKA BİR SÜRÜ EĞLENCELİ ORTAMA DÖNÜŞEBİLİR. ALAN TAHTA ÇİTLE ÇEVRİLMEMİŞ OLSA DAHA BİLE İYİ OLABİLİRDİ. ÇÜNKÜ ALAN ÇEVRESİNİN AÇIK BIRAKILMASI ÇOCUKLARI FARKLI YAPILAR ARASINDA DOLAŞARAK OYNAMALARINI TEŞVİK EDERDİ.
SANTA BARBARA BOTANİK BAHÇELERİNDE BİR KULÜBE
MAYA LİN’İN TASARLADIĞI BU DALGA TARLASI (WAVE FİELD) ASLINDA BİR ÇOCUK PARKI DEĞİL AMA KOŞUP OYNAMAYA ÇOK ELVERİŞLİ VE EĞLENCELİ GÖRÜNÜYOR. ÇİM VE TOPRAKTAN ÖĞELER YARATILMASI, BOŞ ALANLARIN YEŞİLLENDİRİLEREK İLGİNÇ VE MERAK UYANDIRAN OYUN SAHALARI OLUŞTURULMASI İÇİN MÜTHİŞ BİR YOL.
HAYE PLAYGROUND, SOUTHWARK, LONDON, UK: DOĞAL MALZEMELERDEN OYUNA UYGUN YAPILAR YARATILABİLECEĞİNİN ABARTISIZ BİR ÖRNEĞİ.
YAPILAR ARASINDA HAREKET EDİP OYUN OYNAMAYA TEŞVİK EDEN KAYALAR ÜZERİNDE ZIPLAMAK DA ÇOK EĞLENCELİ OLABİLİR.
SAFEZONE PLAYGROUND, STROLL LANDSCAPE URBANİSM, 2006. BU OYUN PARKI TAMAMEN DOĞAL BİR ALAN DEĞİL AMA ÇOK EĞLENCELİ GÖRÜNÜYOR. METRO İSTASYONU PLATFORMLARI, KALDIRIMLAR, KALE DİREKLERİ GİBİ GÜNDELİK MALZEMELERİN ÜZERİNE KAUÇUK DÖKÜLEREK ESNEK BİR YÜZEY YARATILMIŞ. MALZEMELERİN TASARIM VE DÜZENLEMESİ HAYALGÜCÜNÜ TETİKLİYOR. BURADA SURLAR, ODACIK GİBİ DELİKLER, TIRMANMA DEMİRLERİ VE İNŞAATA DAYALI OYUN MALZEMELERİ GİBİ FARKLI TÜRDEN BİRÇOK ÖĞE EKSİK OLMASINA KARŞIN YARATICI VE HAYAL ÜRÜNÜ OYUNLARA İLHAM VERİYOR.
Tırmanma Yapıları:
Duyusal ve Sosyo-dramatik Oyun:
KUTU İÇİNDE BİR ÇOCUK PARKI OLARAK DÜŞÜNÜLEBİLECEĞİMİZ İMGELEM OYUN PARKI, ÇOCUKLARIN ETRAFLARINDAKİ DÜNYAYI KURUP, BOZUP YENİDEN KURABİLMESİNE OLANAK VEREN MALZEMELERDEN OLUŞUR. BUNUN AMACI, ÇOCUĞU KENDİSİNİN YÖNLENDİRDİĞİ, YAPILANDIRILMAMIŞ SERBEST OYUNA TEŞVİK ETMEYE OLANAK VERMEKTİR.
Kaynakça:
Website:
Paige L. Jounson. (2008-2011).
http://www.play-scapes.com/
Pink Tentacle. (2007).
http://pinktentacle.com/2007/07/photos-of-cephalopodian-playscapes/
Just Cool Pics Blog. (2010).
http://justcoolpics.blogspot.com/2010/04/unique-and-creative-playgrounds.html
Kaboom!
http://kaboom.org/resources
Kitaplar:
Frost, J. (1992). Play and playscapes. Albany, New York: Delmar Publishers Inc.
Miller, P.L. (1972). Creative outdoor play areas. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall, Inc.
Runco, M.A. (2007). Creativity; Theories and themes: research, development, and practice. Multiple locations: Elsevier.
Senda, M. (1992). Design of children’s play environments. New York: McGraw-Hill, Inc.
White, J. (2008). Playing and learning outdoors. New York: Routledge.
Makaleler:
Shepard, B. (2005). Play, creativity, and the new community organizing. Journal of Progressive Human Services, Vol.16 (2), 47-69.Aşağıdaki yazıdan derlenmiştir:
http://creativitytheories.wikispaces.com/Creativity+Theories
Çeviri: Özge Somersan.
