Yeni bir dünyada yaşamak ve gelişmek
Nüfus patlaması, aşırı kentleşme ve teknolojik ilerlemelerdeki artışla beslenen günümüz dünyası; artan umursamazlık, karmaşıklık ve bunlarla eş zamanlı olarak artık içinden çıkılmaz bir hale gelmiş olan kendi sosyal, ekonomik ve çevre sorunlarımızı hem diğer herkesi sorunu haline getiren hem de sorunların çözümünü daha da zorlaştıran hızlı iletişim olanaklarının artışı ile tarif edilebilir. Problem çözmede kullanılan merkezi karar mekanizmaları ve bir kaç kişinin diğerlerine ne yapmaları gerektiğini emrettiği katı hiyerarşik anlayışlar gibi geleneksel yaklaşımlar günümüzün ihtiyaçlarına artık cevap verememektedir. Biz artık itaat ederek veya daha basit söylemek gerekirse sadece kurallara uyarak yani bugüne kadar nasılsa aynı şekilde yaşamaya devam edebilecek durumda değiliz. Modern dünyada birlikte gelişebilmek için (ve hepimizin ortak mutluluğu ve refahı için yasamak) insanların artık özgür iradeye sahip olmaları gerekmektedir. (1) Özgür iradeli bir insan içsel güçlerini (doğumundan beri sahip olduğu kapasitelerini) problem çözmek, yeni olanaklar yaratmak ve başka insanları güçlendirmek için tekrar tekrar kullanabilmektedir. Ve günümüzde müşterilerini ve çalışanlarını katılımcı, merkeziyetçilik karşıtı ve kendi işini kendin yap modelleri ile güçlendirmekte olan açık fikirli organizasyon ve kuruluşlar bu gibi kişilere ihtiyaç duymaktadır.
Özgür İradeli Olmak
Özgür iradeli olmak –bir şeyleri değiştiren/farkyaratan olmak sadece iş hayatıyla sınırlı kalmayıp aslında tüm hayatımızı nasıl yaşadığımızla, eylemlerimiz, tutumlarımız ve her an aldığımız ve almakta olduğumuz kararlarımızla ilgilidir. Özgür iradeli olmak ve farkyaratmak için hayata ve dünyaya dair bilge bir anlayışa –bizim kendi mutluluğumuzun aslında diğer herkesin mutluluğuyla dolaysız bir biçimde bağlantılı olduğu anlayışına sahip olmak gereklidir. Ve bu hem bireysel sorumluluk alarak –hatta liderlik rolü üstlenerek hem de diğerleriyle iş birliği yaparak kendimiz, ailemiz, arkadaşlarımız, toplumumuz, tüm insanlık ve gezegenimiz için daha iyi bir yaşama alanı yaratmak demektir. Özgür iradeli olmak bir duruştur; empati kurabilmeyi, düşünceli ve yaratıcı olmayı –aynı zamanda merak etmeyi, esnek olmayı ve etkin olmayı içermektedir.
Öyleyse bu durumda özgür iradeli olmak bir dizi fark yaratma gücü kullanıp geliştirerek yol alınan bir arayış ve buluş sürecidir. (2) Genlerimizde kodlu olan limitler dahilinde ne kadar özgür iradeli bir birey olup olamayacağımız büyük oranda çocukluğumuz ve ergenlik döneminde edindiğimiz deneyimlerle belirlenmektedir.
Ashoka Farkyaratan Okullar Ağı’ndan Okul 21
Ashoka Farkyaratan Okullar Ağı’ndan Okul 21’in Öğrencileri:
Büyüme Deneyimini Etkilemek
İş olanağı oluşturmada ve ekonomik gelişimde –sosyal ve çevresel refahın sağlanmasında hem kişisel hem de kitlesel mutluluğu yakalamamızda özgür iradeli ve farkyaratmak isteyen yenilikçi bireylere sahip olmanın büyük önemine rağmen genç insanların büyüyüp yetişme deneyimlerine bu bağlamda katkıda bulunmayı neredeyse hiç düşünmüyoruz. Ticari ve kültürel etkiler gençleri neredeyse tam karşıt yöne çekmekte ve genelde iyi niyetli olunmasına rağmen tipik anne babalar sıklıkla yanlış bilgilendirilmişlikten kaynaklanan hatalı davranışlarda bulunmakta ve doğaçlama yaklaşımlar içindeler.
Ve bir çokları için okul deneyimi insan aklının ve potansiyelinin sınırlanması anlamına gelmektedir. Okul genellikle oldukça bireysel ve dar bir ekonomik yönelimi gözler önüne sermekte ve çağ dışı hiyerarşik güç dizgilerine itaat etmeyi öğretmektedir. Birçok çocuğun ve gencin büyük oranda–okul içinde ve dışında edindikleri ve onların özgür iradeli olmalarını sağlayan deneyimlerden faydalanıyor olmaları gerekirken ancak küçük bir azınlık gerçekten yarar görmektedir. Ve bu küçük azınlık ise deneyimlerini çoğunlukla izole edilmiş alanlarda ve birbirinden kopuk zamanlarda edinebilmektedirler.
Yeni Öğrenme Ekosistemleri Oluşturmak
Eğer yeni dünyanın gerçekten daha iyi bir dünya olmasını istiyorsak her genç kişiye hem okul içinde hem de dışında birbiriyle bağlantılı deneyimler edinme fırsatını tanımalıyız. Bu deneyimler onların çocuklukları ve gençlikleri içine örülmüş olmalı ve bu süreçte daha güçlü olup farkyaratabilecek potansiyele ulaşma amacıyla yetişkinlerin ve gençlerin karşılıklı olarak birbirlerine yardım ettiği olanaklar oluşturulmalıdır. Başka türlü ifade etmek gerekirse: Gençleri, anne-babaları, öğretmenleri, okul dışındaki eğitmenleri, eğitim liderlerini, politikacıları, medyayı ve kültürel anlamda etki sahibi olan kişileri içeren yeni öğrenmek ekosistemleri geliştirmemiz gerekmektedir. Bu öğrenme sistemlerini destekleyebilmek için bizim özgür iradeli bir öğrenim programına ve değerlendirme sistemine –üniversiteye giriş koşullarının yeniden düzenlenmesine ve yeni bir çalışan seçme pratiğine araştırmaya, paylaşmaya ve yeniliğe açık mekanizmalara ve teknoloji ve paranın akıllıca kullanılıyor olmasına gereksinim vardır.
Ashoka Farkyaratan Okullar Ağı’ndan Yeni Okul
Öğretmen ve Eğitimcileri Güçlendirmek
Öğretmen ve diğer okul dışı eğitmenler bu yeni öğrenme sistemini yaratmak için birer aracıdırlar. Onlar:
- Gençlerin deneyimlerini dolaylı ve dolaysız olarak etkileyerek onların özgür iradeli bireylere dönüşmelerine yardım ederler.
- Gençleri ve iş arkadaşlarını güçlendirebilmek için okul ve kurumlarının kültürünü etkilerler.
- Diğer eğitimcileri, eğitim liderlerini ve anne babaları etkileyerek okul dışı ve üzerindeki sistemlerin değiştirilmesinde öncülük ederler. Ancak bu zahmetli rolü üstlenip başarılı olmak istiyorlarsa bu öğretmen ve eğitmenlerin eğitilmesi ve desteklenmesi gerekmektedir. Başkalarını güçlendirip özgür iradeli kılabilmek için öncelikle bu kişilerin kendilerinin güçlenmesi gerekmektedir. Tabii bu durum öğretmenlerin genellikle itaat edebilmeleri için sistematik olarak güçsüzleştirildiği günümüze oldukça karşıt bir yaklaşımdır.
Bu ortamı değiştirebilmek için bizler:
- Öğretmenlerin ve onların statülerinin geliştirilip yükseltilmesi
- Öğretmenlerin kendi profesyonel standartları üzerinde kesin hak sahibi olmaları
- Öğretmenleri pedagojik yenilikler, iyi pratiklerin yaygınlaşması ve işbirliğine öncülük etmeleri
- Öğretmen eğitimleri sunulması
- Öğretmen ve eğitimcilerin sistemi değiştirmeye öncülük edebilmeleri için yetiştirilmesi gerektiğine inanmaktayız.
Bu değişimleri gerçekleştirebilmek için bizim değişim önderleri olarak bir araya gelip iş birliği içinde çalışan takımlar kurabilecek ve stratejik ve odak noktasına sahip projeleri hayata geçirebilecek öğretmenlere ve eğitimcilere ihtiyaç duymaktayız. Ve gençleri güçlendirebilmek için bu stratejik projelerin büyük bir etki sağlayabilmeleri amacına hizmet eden bir temel oluşturmaya, eğitimcilerin güçlendirilmesi ve özgürleştirilmesi gerektiğine inanan eğitim profesyonellerinden oluşan global bir topluluk kurmaya ihtiyaç duymaktayız.
Ross Hall Ashoka Eğitim stratejisini yönetmekte ve her genç kişinin onların özgür iradeli insanlara dönüşmelerini sağlamak üzere tasarımlanmış deneyimler edinmelerini sağlamayı amaçlamaktadır.
(1)Burada selfempowerment/özgür iradeli olmak kelimesi bir şemsiye kavram olarak örneğin; özkararlılık, özyeterlilik.. gibi kendine yakın anlamlar içeren diğer kavramları da içermektedir.
(2) Changemaking Powers kelimesi ise bir şemsiye kavram olarak; yetenek, beceri, kapasite, yeterlilik, etkinlik, kalite gibi anlamlara gelmektedir.
Çeviri: Deniz Atay WOHLWEND
Düzenleme: Esma ÇINAR & Betül Özyılmaz
Bu yazı Ashoka Türkiye’nin egitimpedia.com’da aylık olarak yayınlanan yazı dizisine aittir.
